مطالعات فرهنگی و رسانه ایران

این تارنما به آخرین مباحث حوزه مطالعات فرهنگی و رسانه ایران با چشم انداز ارتباطی می پردازد.

مطالعات فرهنگی و رسانه ایران

این تارنما به آخرین مباحث حوزه مطالعات فرهنگی و رسانه ایران با چشم انداز ارتباطی می پردازد.

نحوه مرور توصیفی سیاست های فرهنگی

«مطالعات فرهنگی و رسانه ایران»- دکتر سید محمود نجاتی حسینی برای مرور توصیفی سیاست های فرهنگی مدلی ارائه می دهد که به طور خلاصه در این یادداشت می آورم.

وی می گوید که برای توصیف می توانید «حوزه ها» را مورد توجه قرار دهید. اینکه می خواهید به مطالعه کدام حوزه در سیاست فرهنگی بپردازید. این حوزه ها می توانند شامل سینما، تلویزیون، اینترنت، موسیقی و ... شوند.

دکتر نجاتی حسینی اشاره می کند که می توانید «دوره های اعمال» سیاست های فرهنگی را در نظر بگیرید. مثلا می توانید سیاست های فرهنگی را در دوره چهار دهه ای که انقلاب اسلامی ایران می گذرد در نظر بگیرید.

این مقطع بندی تاریخی می تواند به دو شکل تاریخی یا دوره ای باشد.

دوره جنگ تحمیلی

دوره سازندگی

دوره اصلاحات

دوره اصول گرایی

دوره اعتدال

یا مثلا دهه اول انقلاب از سال 1357 تا 1367

و به همین شکل.

توصیه می کنم اگر کلاسی در جایی از دکتر نجاتی حسینی دیدید حتما شرکت کنید.



دو منبع سیاستگذاری فرهنگی

 «مطالعات فرهنگی و رسانه ایران»- سیاستگذاری فرهنگی از دو منبع انجام می شود که یکی از آنها به صورت صریح سیاستگذاری می کند و دومی به صورت ضمنی و بدون ضمانت اجرایی

1.  حکومت: به طور دقیق برای افراد، نهادها و موسسات سیاستگذاری می کند تا آنها دقیقا همانطور که می خواهد عمل کنند.

2. کارگزاران فرهنگی: سیاستگذاری هایشان به صورت ناملموس اما موثر است. برای مثال اینکه چه موقع سیاه بپوشیم و چه موقع سفید؟ یا لبخند گه تفاوتی با پوزخند دارد؟ در این نوع سیاستگذاری ها قرار می گیرند.


سیاست فرهنگ، سیاستگذاری فرهنگی و سیاست فرهنگی

«مطالعات فرهنگی و رسانه ایران»- استاد گرانقدر دکتر سید محمود نجاتی حسینی در درس «نقد سیاستگذاری فرهنگی» سه حوزه را معرفی کرد.

1. سیاست فرهنگی

2. سیاست فرهنگ

3. سیاستگذاری فرهنگی

که برای معرفی این سه نیازمند است که هر بخش را به طور جداگانه تحلیل کنیم.



اول باید بدانیم که سیاست به معنای نزاع پنهانی است که از جنس قدرت می باشد و حاوی یک سری استراتژی هایی است که حاکمیت کارگزار آن است.

سیاست فرهنگی (Cultural Politics): استراتژی های اعمال قدرت، ایجاد نزاع را می گویند که جنس آنها فرهنگی است. مثلا آداب سبک زندگی، رسوم، هنجارها، شیوه اندیشیدن، قواعد، ارزش ها و عادات سنت را شامل می شود.

اینکه این استراتژی ها در جهت کارگزاران قدرت جهت دهی می شوند، یک بستگی میان سیاست فرهنگی و کارگزاران ایجاد می کند. در سیاست فرهنگی بحث های «ایدئولوژی»، «گفتمان»، «سلطه» و «هژمونی» بسیار پر رنگ هستند. 

سیاستگذاری فرهنگی (Cultural Policy): این عبارت انگلیسی گاهی به اشتباه سیاست فرهنگی ترجمه شده است. مجموعه ای از فرآیندهای سازمانی مرتبط با برنامه ریزی فرهنگی را در بر می گیرد. مجموعه ای از خط مشی های هدایت، توزیع، تولید و مصرف کالاها و خدمات فرهنگی در یک جامعه معین را گویند. 

در اینجا با واژه کالای فرهنگی روبرو می شویم که شامل هر چیزی می شود که نیازی فرهنگی را رفع می کند. سیاستگذاری فرهنگی می خواهد نحوه استفاده از موبایل را مدیریت کند که راه های مختلفی دارد.

جنس سیاست های فرهنگی، انتزاعی است.

نکته دیگر این است که میان عبارات سیاست فرهنگی، سیاستگذاری فرهنگی و سیاست فرهنگ یک رابطه وجود دارد. بدین شکل:

پشت هر سیاستگذاری فرهنگی یک سیاست فرهنگی است.

پشت سیاست فرهنگی سرزمینی است که راه را برای فرهنگ آماده کرده است. 

سیاست فرهنگ (Politics of Culture): این مفهوم یکی از پیچیده ترین مفاهیم در علوم سیاسی است. مک گویگان در تعریفی آن را نزاع اندیشه ها و نهادینه شدن این نزاع در بستر اندیشه ها می داند.